Vraag
Nationaal Programma Groningen werkt aan een goede toekomst voor elke Groninger, jong en oud. Het programma wil de krachten van inwoners, organisaties, bedrijven en overheden bundelen om Groningen écht vooruit te helpen.
Nationaal Programma Groningen is een samenwerkingsverband van Rijk, provincie en gemeenten. Het programma heeft een looptijd van tien jaar. Voor de uitvoering van alle plannen en projecten heeft het Rijk een startkapitaal van 1,15 miljard euro beschikbaar gesteld. De doelen van het programma staan beschreven in een ‘Programmakader’. De Aletta Jacobs School of Public Health was betrokken bij het opstellen van dit programmakader.
Voor de evaluatie en monitoring van Nationaal Programma Groningen werd eind 2019 een aanbesteding uitgeschreven. Vanuit onze betrokkenheid bij de regio werd op initiatief van Aletta Advies een consortium gevormd met E&E advies, Sociaal Planbureau Groningen. Uit de vele inschrijvingen werd ons consortium geselecteerd om de monitoring en evaluatie van Nationaal Programma Groningen uit te voeren.
De aanpak
Nationaal Programma Groningen wil op twee gebieden impact hebben: de brede welvaart en het imago van Groningen. Dat zijn de uitkomsten waar alle projecten en plannen uiteindelijk aan moeten bijdragen. Aletta Advies heeft voor deze gebieden de uitkomstmaat voor het programma ontwikkeld. Voor deze activiteiten deden we een beroep op experts binnen ons netwerk.
Aletta Advies heeft voor Nationaal Programma Groningen een Brede Welvaartsindex ontwikkeld gebaseerd op de persoonlijke voorkeuren van inwoners van de provincie Groningen. Met deze maatstaf is het mogelijk om op meer terreinen te meten dan alleen economische groei, zoals gezondheid, welbevinden, veiligheid, kwaliteit van natuur en milieu, opleidingsniveau en vertrouwen in politiek en bestuur.
Daarnaast heeft Aletta Advies de ontwikkeling van een imago-monitor begeleid. Dit leidde tot een aanpak om het beeld van Groningen te meten, gezien door de ogen van Groningers, niet-Groningers en bedrijven binnen en buiten de regio.
Naast deze ‘werkpakketten’ heeft Aletta Advies de taak om ‘lerend evalueren’ in Nationaal Programma Groningen vorm te geven. Het monitoren van indicatoren geeft zicht op het topje van de ijsberg. Daarachter gaat een complexe werkelijkheid schuil. Om de effectiviteit van het Nationaal Programma Groningen zo groot mogelijk te maken, duiden we de uitkomsten van monitoring met de belanghebbenden. Wat zijn de geleerde lessen? Wat werkt wel, wat niet en wat zijn de werkzame mechanismen?
Het resultaat
De aanpak van evalueren én leren levert een handelingsperspectief op: projecten worden bijgesteld, nieuwe projecten krijgen nog meer focus. Alles is gericht op het bereiken van resultaten met het programma: een beter imago van Groningen en een groei in Brede Welvaart voor de inwoners van Groningen. Op deze wijze wordt de effectiviteit van Nationaal Programma Groningen zo groot mogelijk.
‘We houden onszelf scherp door te monitoren wat we doen. Daarom wordt ons programma jaarlijks geëvalueerd door een onafhankelijke partij.’
